Right to Challenge & Aanbestedingen
05/12/2018 - Op 30 november heeft SAMEN030 deelgenomen aan een deelsessie over de financiering van burgerinitiatieven tijdens de Thorbeckeconferentie. Aanleiding is een onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties naar the Right to Challenge. Dit onderzoek vindt plaats onder leiding van prof. dr. Willemien den Ouden van de Universiteit Leiden.
Het Right to Challenge (RtC) staat voor ‘het Recht om Uit te dagen’. De kern is dat een groep (georganiseerde) bewoners taken van gemeenten en aanbieders (ook op het gebied van zorg) kunnen overnemen als zij denken dat het anders, beter, slimmer en/of goedkoper kan. De relatie tussen overheid en bewoners verandert daarmee naar opdrachtgever-opdrachtnemer.
Tijdens de deelsessie werd allereerst verhelderd dat het woord 'tender' zowel betrekking heeft op subsidies als op aanbestedingen. Aanbestedingen moeten voldoen aan Europese regels. Ook die Europese regels maken het mogelijk om aan aanbestedingen sociale doelen en randvoorwaarden te verbinden waardoor bewonersinitiatieven voorrang krijgen. Dit is een politieke keuze, dus vraagt vooraf om politieke aandacht, uitspraken en besluitvorming.
Ook is tijdens de sessie gesproken over:
1) het opstellen van beoordelings- of gunningscriteria die (georganiseerde) bewoners een eerlijke kans bieden bij het doen van een aanvraag en geen voorrangspositie geven aan (grote) organisaties. Het betrekken van bewoners bij het opstellen van die criteria is als oplossing genoemd.
2) de samenstelling van de beoordelingscommissie is van invloed op de interpretatie van de beoordelings- of gunningscriteria. Een commissie die alleen bestaat uit ambtenaren werd onwenselijk genoemd. Hier werd voorgesteld om bewoners in de commissie op te nemen.
3) buurt- of wijkgericht aanbesteden, zodat nog nadrukkelijker wordt aangesloten bij de leefomgeving van bewoners. Nu wordt een tender vaak per beleidsdomein voorgeschreven. Toen werd opgemerkt dat het recht geen geografische grenzen stelt, dit is aan anderen om hierover uitspraken te doen.
4) bewonersinitiatieven dienen gefaciliteerd te worden bij het (mee)doen aan tenders. Toen zijn gemeenten aangehaald die een ambtelijke facilitator ter beschikking stellen, als centrale contactpersoon of als procesbegeleider. Dit werd positief gevonden.
Ten slotte kwam naar voren dat actieve bewoners, gemeenteraads- en collegeleden vaak niet op de hoogte zijn van de mogelijkheden van Maatschappelijk Aanbesteden om vooraf het inkoopproces te sturen. De informatievoorziening aan politiek en bewonersinitiatieven hierover kan worden verbeterd.
Tijdens de sessie werd diverse keren het Informatieblad Maatschappelijk Aanbesteden van het ministerie van BZK aangehaald. Dit informatieve document is hieronder te downloaden.
SAMEN030 vond de sessie zinvol en waardevol. En beveelt ook van harte onderstaand document aan.
